Kopalnia odkrywkowa to zakład górniczy, w którym wydobycie surowców odbywa się bez konieczności drążenia podziemnych wyrobisk. Surowce eksploatowane są bezpośrednio z powierzchni terenu, poprzez stopniowe usuwanie nadkładu – czyli warstw ziemi, skał i roślinności, które przykrywają złoże. Taki sposób eksploatacji pozwala na szybki dostęp do kopalin i sprawdza się szczególnie tam, gdzie zasoby naturalne zalegają płytko pod powierzchnią gruntu.
W przeciwieństwie do kopalni podziemnych, w których niezbędne są szyby, chodniki i skomplikowane systemy wentylacyjne, kopalnie odkrywkowe prowadzą działalność w otwartej przestrzeni. Dzięki temu możliwe jest wykorzystanie ciężkiego sprzętu, co z kolei usprawnia transport urobku w dużych ilościach.
W kopalniach odkrywkowych pozyskuje się wiele różnych surowców – zarówno energetycznych, jak i budowlanych czy metalicznych. Do najczęściej wydobywanych należą:
Do najbardziej znanych kopalni odkrywkowych na świecie zaliczają się Bingham Canyon w USA i Chuquicamata w Chile – potężne kompleksy górnicze zajmujące się eksploatacją rud miedzi i innych metali.
Eksploatacja w kopalni odkrywkowej odbywa się etapami. Najpierw usuwa się warstwy nadkładu, które nie zawierają użytecznych kopalin. W tym celu wykorzystuje się koparki wielonaczyniowe, spycharki, ładowarki, a czasem nawet materiały wybuchowe, jeśli skała jest twarda i trudno ją rozluźnić.
Gdy złoże zostanie odsłonięte, przystępuje się do jego urabiania – zależnie od rodzaju surowca stosuje się metody mechaniczne (koparki, młoty hydrauliczne, frezarki) lub urabianie strzałowe. Urobek ładowany jest na taśmociągi, ciężarówki lub kolejki przemysłowe i transportowany do zakładów przeróbczych albo na składowiska.
Coraz częściej wprowadzane są nowoczesne rozwiązania – np. frezowanie tarczami diamentowymi – które ograniczają emisję pyłów, hałas oraz zagrożenia związane z materiałami wybuchowymi.
Tego typu kopalnie powstają tam, gdzie zasoby naturalne występują blisko powierzchni i możliwe jest ich ekonomiczne odsłonięcie. Oznacza to korzystny stosunek grubości nadkładu do miąższości złoża – gdy usunięcie pokrywających warstw jest technicznie wykonalne i opłacalne.
Popularne kraje, gdzie prowadzi się wydobycie metodą odkrywkową:
Zamknięcie kopalni odkrywkowej to dopiero początek kolejnego etapu – rekultywacji. Tereny pogórnicze wymagają uporządkowania, zabezpieczenia i często nadania nowych funkcji użytkowych. Proces ten może przyjąć różne formy:
Spodobała Ci się treść? Oceń nas!