Upadowa to jedno z podstawowych wyrobisk korytarzowych stosowanych w górnictwie podziemnym. Jest to pochyłe wyrobisko, które łączy dwa różne poziomy kopalni i umożliwia przemieszczanie ludzi, urobku i sprzętu. W odróżnieniu od szybów (wyrobisk pionowych) i chodników (poziomych), upadowa stanowi formę pośrednią – zarówno pod względem nachylenia, jak i funkcji technicznej.
Upadowe drąży się zgodnie z tzw. upadem pokładu, czyli w kierunku największego nachylenia warstw geologicznych – zwykle od poziomu wyższego do niższego. Kąt nachylenia zazwyczaj mieści się w granicach 12–30°, choć nie przekracza 45°. Upadowa służy do transportu urobku, ludzi, materiałów technicznych i ciężkiego sprzętu. Dzięki swojej geometrii upadowa może zastępować szyb lub pochylnie, szczególnie tam, gdzie ważne są oszczędności.
We współczesnych kopalniach upadowe są często wyposażane w przenośniki taśmowe, kolejki spalinowe lub linowe, co umożliwia niemal ciągły transport wydobytego surowca.
Typy upadowych
W zależności od budowy i przeznaczenia wyróżniamy kilka rodzajów upadowych:
W praktyce górniczej pojęcia upadowa i pochylnia są często mylone. Różnią się jednak kierunkiem drążenia i funkcją transportową:
Upadowe to kluczowy element infrastruktury każdej kopalni. Ich zalety to:
Upadowe są dziś stosowane zarówno w nowych zakładach górniczych, jak i podczas modernizacji istniejących struktur. W wielu przypadkach pozwalają zrezygnować z kosztownej infrastruktury szybowej – zwłaszcza tam, gdzie złoże ma łagodny upad.
Spodobała Ci się treść? Oceń nas!